SỰ THAY ĐỔI CỦA HỆ VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT VÀ ẢNH HƯỞNG TỚI HEO CON
Ngày: 06/07/2017 lúc 10:35AM
1.Sự phát triển của hệ vi khuẩn trong ruột heo con
Trước khi được sinh ra, heo con ở trong cơ thể heo mẹ với điều kiện vô trùng, tuy nhiên, bắt đầu từ khi mới được sinh ra, do môi trường xung quanh hay phân của heo mẹ thì heo con bị phơi nhiễm với vi khuẩn và hệ vi khuẩn định cư cố định trong đường ruột. Hệ vi khuẩn cố định này người ta gọi là hệ vi khuẩn đường ruột. Hệ vi khuẩn đường ruột một phần giúp cho việc tiêu hóa, mặt khác giúp cho sự sống còn của chính chúng, hình thành sự cân bằng và sống cộng sinh với heo con.
a. Hệ vi khuẩn đường ruột của heo con được thiết lập từ lúc bú sữa cho đến lúc cai sữa
Vai trò chính của hệ vi khuẩn đường ruột sống trong ruột heo con khi được biết đến như vi khuẩn kị khí ( vi khuẩn axit lactic, vi khuẩn clotridium,…) vi khuẩn đại tràng ( ruột già ).
Hệ vi khuẩn bắt đầu ở dạ dày, càng đi xuống ruột non thì vi khuẩn ruột già càng tăng lên. Ở ruột già có rất nhiều vi khuẩn E.coli.
Ngay từ khi heo con sinh ra, thông qua ruột có nhiều loại vi khuẩn sống ở dạ dày cho tới ruột, những vi khuẩn này vừa cạnh tranh vừa tranh giành lãnh thổ ở mỗi bộ phận của ruột. Thời kỳ có sự biến động nhiều nhất là thời điểm sau khi sinh 1~2 tuần và ngay sau khi cai sữa. Vi khuẩn axit lactic chiếm số lượng nhiều, lượng tăng giảm không phụ thuộc vào từng thời kỳ. Còn vi khuẩn clostridium có sự tăng giảm mạnh vào thời kỳ này, điều này đóng vai trò như là nguyên nhân gây tử vong ở heo con.
b.Sự thay đổi của hệ vi khuẩn đường ruột
Nếu sự thay đổi sinh lí cộng thêm vào sự thay đổi của hệ vi khuẩn do điều kiện môi trường nuôi dưỡng hay thức ăn và stress, dẫn đến tiêu chảy. Nếu so sánh heo khỏe mạnh hay heo bị tiêu chảy thì heo bị tiêu chảy vi khuẩn axit lactic giảm và vi khuẩn Clostridium tăng lên.
Có sự liên quan chặt chẽ giữa vi khuẩn đường ruột và bệnh tiêu chảy
Nếu sử dụng một cách thích hợp việc cho uống thuốc kháng sinh hay probiotic với mục đích ổn định hệ vi khuẩn thì sẽ rất có ích lợi
2.Những ảnh hưởng của hệ vi khuẩn đường ruột đến heo con
Hệ vi khuẩn trong đường ruột nếu ở trạng thái cân bằng sẽ có tác dụng hữu ích đối với sự ổn định và ức chế sự sinh trưởng của vi khuẩn gây bệnh. Nếu sự cân bằng bị mất đi thì có thể dẫn đến chỗ bất lợi.
- Khía cạnh có lợi
Chẳng hạn như vi khuẩn axit lactic hình thành hệ vi khuẩn đường ruột thì dù cho vi khuẩn gây bệnh có tấn công, cạnh tranh với các thành phần dinh dưỡng thì hệ vi khuẩn có lợi sẽ ức chế sự gia tăng, sinh sống của vi khuẩn gây bệnh trong ruột và bài thải chúng ra bên ngoài cơ thể
Vi khuẩn axit lactic sinh ra làm axit lactic, làm thấp độ pH trong ruột, tạo môi trường thích hợp cho vi khuẩn gây bệnh ở đại tràng ( ruột già ) gia tăng.
- Khía cạnh bất lợi
Hệ vi khuẩn đường ruột với vai trò dẫn đầu là vi khuẩn axit lactic có vai trò tích cực đối với heo con, còn việc có cản trở sự phát triển của heo con thì hầu như chưa được sáng tỏ. Tuy nhiên, trên thực tế, thì hệ vi khuẩn đường ruột có tác động bất lợi cho heo con.
Những vi khuẩn sinh aminiac, phenol, indole, skatole,…là những thành phần có độc tính đối với heo con.
Trên thực tế, trong trang trại đã có báo cáo trường hợp lượng amoniac sinh sản trong ruột già( đại tràng ) của heo đạt đến hàm lượng cao có thể gây tổn thương đến tế bào. Lượng amoniac sản sinh nếu ngày một nhiều, thì có thể làm giảm sự sinh trưởng của heo. Hơn nữa amoniac, indole, skatole lại gây bốc mùi, liên quan lớn đến việc làm xấu môi trường chuồng trại.
Vi khuẩn ruột khai thác nguồn năng lượng hay chất dinh dưỡng ở trong ruột non mà heo có thể sử dụng, nên làm giảm dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng của heo.
Hơn nữa, bản thân axit lactic kích thích hoạt động của ruột, nên nhu động ruột trở nên tăng, làm giảm thời gian chất dinh dưỡng lưu lại ở ruột, giảm sự hấp thụ. Hệ vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trong trong việc tăng khả năng miễn dịch cho đường ruột, nhưng lại gây râ viêm bên trong đường ruột. Do viêm ruột nên thành ruột dày hơn dẫn đến sự tiêu thụ năng lượng quá mức.
3.Vai trò chính cản trở sự tăng trưởng của heo con?
Vi khuẩn sinh sản ở ruột cũng có mặt tiêu cực không tốt đến heo con, như ức chế hấp thụ chất dinh dưỡng hay sản sinh ra vật chất giảm sự sinh trưởng của heo con.
Nếu vậy thì loại vi khuẩn nào gây nên tác động này?
Nhóm khuẩn axit lactic – nhóm mà chúng ta biết rõ là cón ích với sinh vật sống giữ vai trò chính
Khuẩn axit lactic cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh salmonella hay vi khuẩn E. colo ( ruột già ) có tác dụng bảo vệ đường ruột nên probiotic đang được chú ý. Lí do là vì, vi khuẩn axit lactic có nhiều mặt tích cực , ức chế sự sinh sống của vi khuẩn gây bệnh sinh ra tiêu chảy, hoặc ổn định hệ vi sinh có lợi trong đường ruột ở thời kỳ đầu sau khi sinh, có tác dụng giúp cho sự sinh trưởng của heo con.
Nguồn : Tạp chí heo tập 87